Όταν χάνουμε τη δουλειά μας, όχι μόνο εξαφανίζεται η συνήθης πηγή εσόδων μας, αλλά και οι προσωπικές μας εργασιακές σχέσεις, οι καθημερινές δομές και μια σημαντική αίσθηση αυτοσκοπού.

Η ανεργία, μπορεί να είναι -και συχνά είναι- ένα σοκ για ολόκληρο το σύστημά μας, τόσο ισχυρό, που μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση ψυχολογικών και ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, παρόμοια με αυτά που θα βιώναμε σε μια κατάσταση απώλειας ή διαζυγίου, περνώντας από μερικά ή και από όλα τα στάδια πένθους. 

Υπάρχουν διάφορες “εκτονώσεις”, με τις οποίες η ανεργία μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση της ψυχικής μας υγείας, όπως περιγράφονται παρακάτω. 

Βιοτικό επίπεδο

Η απώλεια εισοδήματος που προκύπτει από την ανεργία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του βιοτικού επιπέδου του ατόμου ή του νοικοκυριού. Αυτό με τη σειρά του, θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία. Η απώλεια εισοδήματος, ενδέχεται να αναγκάσει τους άνεργους να μειώσουν δραστικά το βιοτικό τους επίπεδο, το οποίο φυσικά, θα μπορούσε να επηρεάσει τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική υγεία των ανέργων.

Ανασφάλεια εισοδήματος

Ακόμα κι αν δεν υπάρχει υλική στέρηση, η ανεργία θα μπορούσε να οδηγήσει σε άγχος σχετικά με τη διάρκεια της απώλειας εισοδήματος και τον κίνδυνο μελλοντικής πτώσης του βιοτικού επιπέδου. Η ανεργία, μπορεί να δημιουργήσει ένα συναίσθημα, ότι η ζωή δεν είναι υπό τον έλεγχο κάποιου. Φυσικά, οι μισθωτοί εργαζόμενοι, μπορεί να αισθάνονται ανασφάλεια σε κάποιο βαθμό, ιδιαίτερα οι προσωρινοί εργαζόμενοι. Κατά τους κοινωνιολόγους Eisenberg και Lazarsfeld, όσοι είναι οικονομικά ανασφαλείς, αυτοαπασχολούμενοι ή άνεργοι, έχουν χαμηλότερο ηθικό.

Στίγμα και απώλεια αυτοεκτίμησης

Το να είσαι άνεργος μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της διάδρασης και φυσιολογικής επαφής με φίλους, συγγενείς και γενικότερα με την κοινωνία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια αυτοεκτίμησης, υπονομεύοντας την ύπαρξη “ταυτότητας”, γεγονός, που συνοδεύεται από μια συνεχή και ψυχοφθόρα εξάρτηση από τους άλλους.

Απώλεια κοινωνικών επαφών

Η απώλεια μιας εργασίας, συνήθως, σημαίνει απώλεια επαφής με συναδέλφους και συρρίκνωση κοινωνικών δικτύων. Αυτή η απώλεια δέσμευσης και το «κοινωνικό κεφάλαιο» μπορεί να επιφέρει μείωση της προσωπικής ευημερίας. Το μέγεθος αυτών των πιθανών επιπτώσεων της ανεργίας στην ψυχική υγεία μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. 

Ορισμός «ανεργίας»

Κατά τη μελέτη αυτού του θέματος, είναι επίσης χρήσιμο να διακρίνουμε την ανεργία από την έξοδο από το εργατικό δυναμικό. Για να μετρηθεί ως άνεργος κάποιος θα πρέπει να αναζητά ενεργά εργασία. Εκείνοι χωρίς αμειβόμενη απασχόληση, που δεν αναζητούν ενεργά εργασία θεωρούνται εκτός του εργατικού δυναμικού ή «αδρανείς». Μερικοί ερευνητές αναφέρονται στον συνδυασμό ανέργων και ανενεργών ως «μη μισθωτών».

Η αντιμετώπιση και η ανάκαμψη από την ανεργία, ιδιαίτερα την περίοδο που διανύουμε, αποτελεί πρόκληση και απαιτεί δύναψη ψυχής. Η αναγνώριση της κατάστασης και η αποδοχή των αρνητικών -ψυχολογικών και κοινωνικών- επιπτώσεων που ίσως προκύψουν, είναι το πρώτο βήμα, που πρέπει να κάνει κάποιος, ώστε να προχωρήσει έπειται στην αντιμετώπισή του. 

Η ομάδα της Food On, βρίσκεται δίπλα σε όσους θέλουν να κάνουν μία νέα αρχή. Εάν είσαι ένας από αυτούς, γίνε σήμερα κιόλας μέλος της ομάδας των ωφελουμένων της Food On, ώστε να λάβεις μέρος στο ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και να αποκτήσεις γνώσεις και δεξιότητες πάνω στους κλάδους επισιτισμού, εστίασης και τουρισμού και να αναζητήσεις εργασία με όλα τα εφόδια που απαιτούνται. 

Ελευθερία Καρακατσίνα, Κοινωνιολόγος 

EDITOR